Gayrimenkul satışında tarafların
anlaşmasında işlemlerin başlaması için tanınan süre, ödeme koşulları,
taahhütler vb yer alan sözleşme uyarında alıcının satıcıya veya kiralayan
kiraya verene teslim ettiği paradır. Türk lirası olduğu gibi döviz veya çek
kabul edilebilir. Ancak, pek çok ihtilaflara neden olan kaparo nasıl verilmeli,
alınmalıdır.?
Örnekleme ile açıklamaya
çalışalım. Kaparo; öncelikle caydırıcı olmalıdır. 200.000-TL fiyatla satın
alınacak emlak için; 500-1000-TL kaparo olmaz. Olsa da caydırıcılığı yoktur.
%25-30 seviyelerinden başlayan miktar yani; 50.000 – 60.000-TL olmalıdır.
Kaparo; kesinlikle alıcıya, aracıya, 3ncü şahıslara verilmemelidir. En doğru
olanı bankaya yatırılmasıdır. Alıcının hesabına aktarılan kaparo, ada, pafta,
parsel numarası dekont üzerinde yer almalıdır. En önemlisi kaparo bloke
edilecektir. Kimse parayı çekemez. Ancak; satış gerçekleştiğinde yeni tapu
ibraz edilince alıcı hesabı serbest kalır. Anlaşma koşulları yerine gelmez ise;
kapora ancak mahkeme kararı ile çekilebilir. Taraflardan kaporayı veren satın
almadan vazgeçerse, hiçbir hak iddia edemez. Kaparo yanar. Alıcı vazgeçerse;
parayı iade edeceği gibi, kaporanın miktarı kadar tazminat ödemek
zorundadır. Ayrıca; tapu üzerine tedbir
de konulduğundan, mal kaçırma yapılamaz ve alıcı haciz yolu ile tazminatını
alır. Miktarın büyüklüğü ile risk ters orantılıdır.
Görüldüğü üzere iki taraf da
kendisine güveniyor ise bu enstrümanı kullanmalıdır. Bu işlemlerin yapılmasında taraflar muhakkak
gayrimenkul mevzuatı uzmanı avukatları ile sözleşme yapmalıdır. Sözleşmenin
noter tastikli olması birçok sorunu engeller. Gonenc Emlak Şirketi 20 yıl
üzerinde süredir edindiği deneyim ile bu yöntemin uygulanmasında ısrarcıdır.
Kiracı kiraya veren
anlaşmalarında kapora miktarı az olduğundan caydırıcılığı bulunmamaktadır. Bu
nedenle; nadiren uygulanmaktadır. İnsanlar arasındaki anlaşmaları sorunları
hukuk yolu ile çözümlemek her şeyden önce çağdaşlığın gereğidir. Tüm
sözleşmelerin de hukuka uygun olması gerekir. Hukuka uygun olmayan sözleşmeler
geçersizdir.
Kemal Gonenc
